Böbrek Taşı Nedir?
Böbrek taşı, böbreklerden birinde veya her ikisinde oluşan sert, çakıl benzeri bir tortudur. İdrar yolundan aşağı inebilir. Taşlar bir kum tanesi kadar küçük veya bir inci kadar büyük olabilir. Nadiren golf topları kadar büyük olabilirler. Bir taş pürüzsüz, düzensiz veya pürüzlü olabilir. Çoğunun rengi sarı veya kahverengidir. Farklı böbrek taşı türleri vardır:
Kalsiyum taşları. Kalsiyum taşları en yaygın taş türüdür. Kalsiyum sağlıklı bir diyetin normal bir parçasıdır ve kemikler ve kaslar tarafından kullanılır. Vücut tarafından kullanılmayan kalsiyum, normalde idrarla atıldığı böbreklere gider. Bazı insanlarda, geride kalan kalsiyum, diğer atık ürünlerle birleşerek bir taş oluşturur.
Struvit taşları. Strüvit taşları, mineral magnezyum ve atık ürün amonyak içerir. İdrar yolundaki bir enfeksiyondan sonra oluşabilir.
Ürik asit taşları. İdrarda çok fazla asit olduğunda ürik asit taşları oluşabilir. Gut hastalığı olan kişilerde bu tip görülebilir.
Sistin taşları. Sistin, kasları, sinirleri ve vücudun diğer kısımlarını oluşturan yapı taşlarından biridir. İdrarda birikebilir ve bir taş oluşturabilir. Sistin taşları nadirdir ve genellikle ailelerde bulunur.
Böbrek taşları çok ağrılıdır. Aynı zamanda idrar yollarının en sık görülen sorunlarından biridir.
Böbrek Taşına Ne Sebep Olur?
Böbrekte biriken kristallerden böbrek taşı gelişir. İdrar normalde kristallerin oluşmasını engelleyen veya yavaşlatan kimyasallar içerir. Ancak bazı insanlarda hala taşlar oluşur. Küçük kristaller idrar yolundan geçebilir ve fark edilmeden idrarla vücuttan dışarı çıkabilir. Daha büyük bir taş üretere sıkışabilir. Üreter, böbrek ve mesane arasındaki küçük tüptür. Büyük bir taş da mesaneye veya üretraya sıkışabilir. Üretra, idrarı vücuttan atmak için mesaneden çıkan tüptür. Büyük bir taş idrar akışını engelleyebilir ve büyük ağrıya neden olabilir.
Kimler Böbrek Taşı Riski Altındadır?
Aşağıdaki durumlarda böbrek taşı alma olasılığınız daha yüksektir:
Beyaz. Beyazlar, Afrikalı Amerikalılardan daha yüksek risk altındadır.
erkektir. Böbrek taşları erkeklerde daha sık görülür, ancak böbrek taşı olan kadınların sayısı giderek artmaktadır.
20 ila 40 yaş arası.
Geçmişte bir taş vardı. 1 taşınız olduğunda, daha fazlasını alma olasılığınız artar.
Bunlar kontrol edebileceğiniz faktörlerdir:
Ne kadar sıvı içiyorsun. Yeterince sıvı içmiyorsanız ve susuz kalma eğilimindeyseniz, böbrek taşı için daha yüksek risk altındasınız.
Senin diyetin. Protein, sodyum ve koyu yeşil sebzelerden (oksalat açısından zengin gıdalar) yüksek bir diyet yemek böbrek taşı riskinizi artırabilir.
Senin kilon. Fazla kilolu olmak vücudunuzdaki insülin direncini artırır. İnsülin direnci, idrara süzülen kalsiyum miktarını arttırır. Buna karşılık, bu bir böbrek taşı geliştirme riskini artırır.
İlaçlar. Bazı ilaçlar böbrek taşı riskinizi artırabilir. Yaygın ilaçlar arasında su hapları (diüretikler) ve antiviral ilaçlar bulunur.
Kontrol edemediğiniz bu şeyler:
Kanda devam eden yüksek kalsiyum seviyelerine neden olan bazı hastalıklar. Daha fazla kalsiyum, daha fazla idrar yaptığınız için dehidrasyona neden olabilir. Böbrekteki ekstra kalsiyum taşa dönüşür.
Ameliyat. Bağırsaklar ve gastrik bypass dahil olmak üzere sindirim sistemindeki ameliyatlar, uzun süreli (kronik) dehidrasyona sahip olmanızı daha olası hale getirebilir. Veya kronik ishale ve dehidrasyona neden olan hastalıklar geliştirebilirsiniz. Bunlar böbrek taşı riskini artırır.
Aile öyküsü. Kalıtsal faktörler veya ailede böbrek taşı öyküsü riskinizi artırabilir.
Geri dönmeye devam eden geçmiş idrar yolu enfeksiyonları
Düşük östrojen. Menopozdan sonra veya yumurtalıkların alınmasından sonra östrojen seviyeleri düşük olan kadınlar böbrek taşı için daha büyük risk altındadır.
Cinsiyet. 30 ila 50 yaş arasındaki erkeklerin böbrek taşı alma olasılığı daha yüksektir.
Yüksek ürik asit seviyesi. Ürik asit düzeylerini yükselten hastalıklar (gut) taş riskini artırır.
Diyabet. Diyabetten kaynaklanan insülin direnci, idrarda filtrelenen kalsiyum miktarında artışa neden olabilir. Bu da böbrek taşı riskini artırır.
